Ayurveda: detoxen volgens een oude Indiase wijsheid door herstel van je oorspronkelijke natuur

Het zit er waarschijnlijk niet in om deze lente een ayurvedische kuur te boeken in het buitenland.  De lente is het seizoen  bij uitstek om te zuiveren. Deze coronatijd is ideaal om dat op jezelf te doen. We starten deze reeks ‘Zuiveren‘ met Ayurveda, een zuiveringskuur volgens oude Indiase wijsheden door herstel van je oorspronkelijke natuur.  Dit is het reisverslag van  CHANGER Roel van Bekkum van voor corona toesloeg.

Ayurveda betekent letterlijk: ‘de kennis van het leven’. Het is een zeer oude levenswijze uit India die ons helpt om onze geest en ons lichaam in balans te brengen.…

Dag 1

Terwijl de ayurveda-arts op het Manaltheeram Ayurveda Beach Resort mijn bloeddruk meet, stelt hij allerlei vragen. Het is een behoorlijke omschakeling om in een halve dag van nat Nederland naar de provincie Kerala in het uiterste zuiden van India te gaan.

Maar zoals dat gewoon is in India, neemt hij de tijd voor me. De arts vraagt onder andere naar mijn ziektegeschiedenis, of ik snel boos word, de gezondheid van mijn ouders en andere familieleden.

Aan de hand van mijn bloeddruk, mijn antwoorden en zijn getrainde intuïtie, bepaalt hij uiteindelijk mijn lichaamstype in de ayurveda en een bijbehorend behandelplan en legt hij uit wat dat is. Hoewel ik me van tevoren heb geïnformeerd op de site van de School van Ayurveda in België, ben ik toch blij met zijn uitleg.

Ayurveda helpt je dus om terug in balans te komen. Deze balans is voor ieder mens uniek en wordt in grote mate bepaald door onze geboorteconstitutie of onze natuurlijke aard. Men gaat er in de ayurveda vanuit dat al het leven gebaseerd is op drie karakteristieken: de impulskracht (beweeglijkheid of verandering: vata), de structuurkracht (vastigheid en stevigheid: kapha) en de vuurkracht (hartstocht en vertering: pitta). Alle leven is een unieke combinatie van deze drie karakteristieken. Dit maakt dat de ene mens steviger gebouwd is dan de andere, dat de ene persoon trager reageert of dat de andere veel vlugger initiatief zal nemen.

Doorheen ons leven gebeuren er vaak veel dingen die deze verhouding uit balans brengen. Dit onevenwicht zorgt voor stress in ons systeem, dat zich na een tijdje vertaalt in fysieke klachten.

Maar aangezien alles in de natuur bestaat uit een unieke combinatie van deze karakteristieken (het type voeding, het soort beweging, het klimaat, …) en aangezien alles met elkaar is verbonden en elkaar beïnvloedt, kan de juiste voeding, de juiste beweging, de juiste behandeling, … ons helpen om weer in evenwicht te komen.

Zo kan iemand van nature veel ‘vuur’, passie of leiderschap (pitta) in zich hebben. Maar als deze persoon zich door een negatieve ervaring of een ontgoocheling meer op de achtergrond is gaan houden, dan kunnen de pitta-eigenschappen in hem niet tot uiting komen. Het mooie aan ayurveda is dat men via allerlei hulpmiddelen zowel het lichaam als de geest terug in balans kan brengen, door het aspect dat onderdrukt wordt te stimuleren. Omgekeerd kan men zich ook vergalopperen in een bepaalde karakteristiek, waarbij men overdrijft in de ene richting en de andere eigenschappen verwaarloost. Zo kan iemand die overdrijft met zijn vata-kant

Met het geluid van de Arabische Zee op de achtergrond, val ik die nacht in de diepste slaap sinds tijden

compleet ongeduldig en rusteloos worden, waardoor hij de briljante ideeën niet meer kan omzetten in een vorm. Volgens de arts maak ik me te snel druk, drink ik véél te veel koffie en is het voor mijn lichaam bijzonder slecht om te roken en zuivel en alcohol te nuttigen – slechter dan voor andere mensen. Daar gaan
we aan werken. Vanwege mijn korte verblijf in het resort, besluit hij dat een ‘rasayana’ bij mij past: een verjongingskuur, die ook goed is tegen stress, cellen vernieuwt en daarnaast helpt bij parkinson en
ms, ontstekingsreuma en ernstige zenuwaandoeningen – maar daar heb ik gelukkig allemaal geen last van.

Nog geen kwartier later lig ik op mijn buik op een mat in een massagekamer. Mijn impuls was om op de behandeltafel te gaan liggen, maar mijn masseur heeft andere bedoelingen. Hij hangt zelf inmiddels met zijn handen aan een koord boven mij. Hij heeft me overgoten met olie en glijdt met zijn gespierde voeten over mijn rug. De ontspanning zet meteen in, wat bij mij altijd op mijn lachspieren werkt. En het beeld van een niet zo grote Indiër die aan een touw over m’n rug en benen glijdt, zorgt er niet voor dat de drang om te lachen minder wordt.

Na ongeveer een uur van kruidig geurende olie en massages, mag ik de behandelkamer verlaten. Onder de palmbomen met uitzicht op de oceaan kom ik bij van de intensieve behandeling, terwijl ik met een rietje uit een kokosnoot drink. Andere kuurgasten vragen me hoe de behandeling was. Waar ik normaalgesproken niet om woorden verlegen zit, komt er niks in me op. Het rustgevende effect van de massage op mijn rusteloze geest. Met het geluid van de Arabische Zee op de achtergrond, val ik die nacht in de diepste slaap sinds tijden, en verslaap me de dag erna voor mijn tweede massage.

Dag 2

Het is pas mijn tweede dag in India, maar het voelt alsof ik hier al tijden ben. Als lichte inspanning na het ontwaken, het liefst een half uurtje voor zonsopkomst zoals aanbevolen in de ayurveda, maak ik een wandeling langs het palmenstrand. Naast dat ochtendritueel zijn een goede nachtrust, een regelmatig leefritme en drie uur voor het slapen gaan niet meer eten belangrijke basisregels. Hoewel ik weet dat ik me niet altijd aan deze vuistregels zal houden, neem ik me stellig voor ze ook thuis in de praktijk te brengen.

Mijn gemiste massage mag ik na mijn wandeling en het verlaat ontbijt inhalen (“Blijkbaar had je je slaap nodig”). Hetzelfde ritueel met de man aan het touw op mijn lichaam voltrekt zich, waarna ik opnieuw bij mag komen met een vers opengesneden kokosnoot. Na de middag bezoeken we een fabriekje waar ayurveda-oliën en producten worden gemaakt, op een manier zoals dat al honderden
jaren gebeurt.

In het Westen heeft India altijd tot de (spirituele) verbeelding gesproken. Dat is niet verwonderlijk. In totaal worden er rond de 33 miljoen verschillende aspecten van god vereerd. In vrijwel elk Indiaas buurtje is dan ook minimaal één tempeltje te vinden, waar verse bloemen het zichtbare bewijs zijn dat het bezocht wordt.

India heeft een groeiende middenklasse, die steeds meer geld verdient. Zij proberen hun leven in te richten naar westers model en laten hun eigen manier van leven steeds meer los. Ze nemen niet alleen ‘onze’ I-phones en ‘onze’ auto’s over, maar ook onze eetgewoonten. Hoewel je in India geen hamburger kan vinden, de koe is er immers heilig, schieten westerse eetketens er als paddenstoelen uit de grond. Succes wordt er vertaald naar westerse gewoonten. De ayurvedische manier van leven staat er onder druk en in de resorts en eetzalen die we bezoeken, zijn dan ook veel indiase gasten te vinden.

Ook deze avond eten we op het resort. Voor elk lichaamstype is er een eigen maaltijdkeuze. De geur van veel verschillende kruiden waait door de eetzaal. Ayurvedisch voedsel is vegetarisch en het zijn lichte maaltijden, met als resultaat dat op geen enkele ayurvedische maaltijd een ‘after-dinner-dip’ volgt, die ik thuis gebruikelijk heb en een halve dag kan duren.

Dag 3

In alle vroegte vertrekken we in de ochtend met een busje naar Poover Island, wat, zoals de naam al doet vermoeden, een eiland is met aan de ene kant de Arabische Zee en aan de andere zijden wordt omgeven door dichtbegroeide mangrovebossen. Ondanks het feit dat we uit Nederland komen en bij wijze van spreken eerder hebben leren zwemmen dan lopen, worden we verplicht door het hotelpersoneel een fluoreserend oranje reddingsvest aan te trekken tijdens ons bootreisje naar het resort. Op het resort is een speciaal gedeelte gereserveerd voor ayurvedagasten met een eigen zwembad en daar omheen cottages.

In het ayurvedacentrum krijg ik een ‘abhyanga’: een stevige fullbodymassage. Die dag heeft puurenkuur.nl, die deze reis organiseert, geregeld dat we een gesprek hebben met de ayurveda-arts van Poover Island. Hij vertelt meer over India, de bakermat van de ayurveda. Over ayurveda zijn teksten teruggevonden in het Sanskriet, de taal die vooraf ging aan alle huidige talen en dialecten die er in zuidoostelijk Azië zijn, en is dus duizenden jaren

oud. Door de roerige geschiedenis van het continent, met overheersing van andere culturen, is veel kennis die van generatie op generatie overging, verloren gegaan. De provincie Kerala, waar we nu drie dagen zijn, is hierop een uitzondering. De Britse imperialisten stonden op goede voet met de leider, de maharadja, en hebben hem op zijn plaats laten zitten tijdens hun bezetting. Daarmee lieten ze ook de gebruiken van ayurveda onaangetast.

Dat heeft ervoor gezorgd dat op de dag van vandaag met name in Kerala veel kennis over ayurveda te vinden is en veel mensen ervan op de hoogte zijn. Aanbieders van ayurveda op andere plekken in het land, hebben vaak mensen uit Kerala in dienst en dat de fabriek van de ayurvedische oliën juist hier staat, is niet verwonderlijk.

Hoe interessant de ontmoeting ook is, ik wil op tijd naar bed. In de vroege ochtend erna vertrekken we met het vliegtuig naar het noorden van India, zo’n 6000 kilometer verderop, en we willen uitgeslapen het vliegtuig in. En dat niet alleen. De behandelingen die ik krijg, lijken in eerste instantie voornamelijk ontspannend. Maar er gebeurt meer. Met het dagelijks wrijven over mijn lijf komt ook mijn (enorme) vermoeidheid los van de afgelopen tijd. Daarnaast merk ik dat de massages emoties losmaken. Niet alleen in de vorm van de slappe lach, maar ook als tranen die in me opwellen. Geen idee waar ze vandaan komen en welke gebeurtenissen ik misschien niet verwerkt heb. Maar terwijl ik de massages onderga, verdwijnen ook die emoties weer als vanzelf uit mijn lichaam.

Met het dagelijks wrijven over mijn lijf, komen gifstoffen en oude emoties los

Dag 4 & 5

Ik weet het zeker: ik ben overleden. De afgelopen drie dagen ben ik mij steeds lichter gaan voelen en nu, op de vierde dag, ben ik dan waarschijnlijk dood.

Overal lopen mensen in het wit en ook ikzelf ben in het wit gestoken met een setje dat iedere bezoeker hier krijgt aangereikt. Groen marmer, overal vazen bloemen, een weids uitzicht vanaf mijn wolk – pardon, balkon – over de groene Himalaya en honderden meters onder mij reflecteert het water van de Ganges zilverwit in mijn ogen. In de bomen spelen

aapjes en de zon schijnt in mijn gezicht. Met een golfkarretje ben ik vanaf de poort van Spa Ananda – de plek op aarde die werkelijk veel weg heeft van wat ik me bij de hemel voorstel – over het immense landgoed, langs het kasteeltje waar eerder een maharadja woonde, naar mijn hotelkamer gebracht. Daar vergaap ik mij aan het immense uitzicht.

Dit is de plek waar beroemdheden als Bill Gates, actrice Goldie Hawn en Oprah Winfrey komen om bij te komen en zich op te laden. Het is kuren op het allerhoogste niveau: letterlijk, want Spa Ananda ligt 1150 meter boven zeeniveau. In de marmeren hallen van Spa Ananda krijg ik twee vaste behandelaars aangewezen. Twee jongens, oorspronkelijk afkomstig uit Kerala, geven me elke dag een massage. De massages beginnen met het meerstemmig zingen van een mantra om de ruimte te zuiveren, die ik als vanzelf meeneurie.

Ik krijg een ‘pizichil’. Er wordt overvloedig olie over mijn lijf gegoten en vier handen masseren mij tot ik bijna in slaap val op de behandeltafel. Na de behandeling begeef ik me naar het hangende terras, dat rust op de takken van enorme bomen rond het op een berghelling gelegen restaurant. Tussen het groen eet ik mijn lunch, die er bijna te mooi uitziet om mijn tanden in te zetten. Hoewel mijn behoefte aan voedsel als vanzelf minder wordt deze dagen, verdwijnt het uiteindelijk toch in mijn mond.

In elkaar geslagen worden was nog nooit zo prettig

Een dag later chanten de jongens uit Kerala en ik opnieuw om de energie gunstig te stemmen. Daarna krijg ik een ‘pindasweda’. Met warme zakken kruiden wordt mijn hele lijf stevig en synchroon bewerkt.
In elkaar geslagen worden was nog nooit zo prettig. Deze methode wordt onder andere gebruikt om een lichaam na heftige inspanningen weer rustig te krijgen. Hoewel ik geen heftige lichamelijke inspanningen heb verricht – behalve lezen in de bibliotheek in het oude paleis en rondgereden worden in een golfkarretje over het terrein – is de uitwerking ervan weldadig. Mijn lijf voelt door de ontgifting steeds vermoeider aan, wat volgens de behandelaars een goed teken is: gifstoffen en oude emoties komen vrij. Met het volgen van mijn eigen voedselpatroon en de behandelingen worden deze veel makkelijker verwerkt dan in mijn ‘normale’ leven. Aan de ene kant lijk ik me dus zwaarder te voelen, terwijl aan de andere kant de rust en helderheid van geest met sprongen toeneemt. Na de behandeling mag ik de kruiden een kwartier laten inwerken in het aangrenzende stoombad.

De tijd vliegt op deze prachtige plek en de laatste avond in India breekt al weer aan. Aan de voet van de berg ligt het stadje Rishikesh.

Elke avond zijn daar bij de Parmath Niketan Ashram ceremonies om de dag af te sluiten en Ganesha te eren: de Indiaase god van reizigers en van kennis en wijsheid. Met twee privéchauffeurs van de spa worden we erheen gereden. Niet veel later kijken we met elkaar naar chantende jonge monniken, vele kinderen nog, die rond een vuur op een aantal planken zitten. Onder de planken stroomt het water van de Ganges. Monniken, reizigers van over de hele wereld, gelukszoekers, inwoners: iedereen zit door elkaar, kijkt toe en zingt mee. De eenheid van al die mensen met hun verschillende achtergronden, ontroert me. Er wordt net zolang gezongen tot het vuur uit is en de zon achter de bergen is verdwenen.

Ik zou hier de rest van mijn leven kunnen blijven zitten. Maar uiteindelijk verstommen de stemmen. De enorme zon is bijna verdwenen en kleurt alleen nog de donkere lucht in de verte oranje.

Het overweldigende groen op de bergen lijkt zonder natuurlijk licht bijna zwart. Morgenvroeg vertrekt mijn vlucht naar huis. Naar Amsterdam, waar mijn agenda met afspraken, deadlines en werkdruk op me ligt te wachten. Hoe graag ik het ook zou meenemen: India past niet in mijn broekzak. Ik ben dankbaar voor alles wat ik hier onbewust los heb kunnen laten. Maar de opgedane kennis, bewustwording en vooral het gevoel van zuiverheid in mijn lijf en in mijn geest, zal ik nog heel lang bij me dragen.

Graag op ayurvedareis als deze coronatijd voorbij is? Puur en Kuur is de specialist in het organiseren van wellnessreizen over de hele wereld en biedt ayurvedareizen aan in Europa en Azië. Kijk voor meer informatie op www.puurenkuur.nl of bel +31(0)20 573 03 50.

Wil je ayurveda gaan doen in India, houd dan als vrouw rekening met je maandelijkse periode. Een ongestelde vrouw wordt in India gezien als onrein. Dat betekent dat je niet altijd de behandelkamers van de ayurveda mag betreden. Erg belangrijk dus om rekening mee te houden voor het boeken.

Met dank aan:  Puur en Kuur